Verplichte kost in Berlijn
Berlijn aanstippen als hippe plek om te feesten vanwege de DJ-cultuur is hetzelfde als zeggen dat je zo fijn kunt snorkelen bij Rome – het is ongetwijfeld waar, maar daarmee doe je de stad tekort. Het is vooral haar nabije historie die deze sleutelstad van de Koude Oorlog mooi en soms beklemmend indrukwekkend maakt. Weekend weg met de auto? In minder dan tien uur rijden ben je er al.
Knipoog
Van zowel de Tweede Wereldoorlog als de Koude Oorlog zijn in de hele stad overblijfselen te zien, soms met een knipoog. Zo kun je er nog steeds een Trabantje huren, de typisch communistische, Oost-Duitse autootjes waarin men zich tot diep in de jaren ’80 verplaatste. Deze koddige karretjes waren in die tijden net zo normaal als een smartphone met een mobiel abonnement in deze tijd: bijna iedereen had of heeft er één. Op een stukje muur dat tentoongesteld staat in één van de vele Ampelmann-winkeltjes – Ampelmann is het groene mannetje op de stoplichten en dit symbool doet het goed als onderdeel van de moderne city marketing – is de handtekening van David Hasselhoff te vinden – de zanger/acteur die na het afbreken van de Muur optrad. Er is zelfs een museum aan de man gewijd!
Beklemmend indrukwekkend
Maar bij de East Side Gallery, langs de rivier de Spree, word je vanzelf stil. Hier staat nog zo’n 1300 meter muur die ze intact hebben gelaten na het afbreken in 1989. Het is een desolate plek, zelfs bij mooi weer is het er verre van vrolijk. Vlakbij is wel een soort hip stadsstrandje opgezet, maar daar ga je hooguit naartoe om even bij te komen van de intense en beklemmende ervaring die je opdoet wanneer je oog in oog met een op het eerste gezicht simpele muur staat. Het is alleen De Muur.
Epicentrum
En Berlijn was het epicentrum de holocaust: hiervandaan werden organisaties als de SS opgezet. Hier werden de plannen gemaakt om joden, homoseksuelen, zigeuners en nog meer mensen die niet aan Hitlers ideaalbeeld voldeden, uit te moorden. Was je bij de East Side Gallery al onder de indruk, in het museum Topographie des Terrors springen de tranen je echt in de ogen. Minutieus wordt de systematische terreur van de nazi’s beschreven en verbeeld. Zeiden veel mensen na het zien van de film American History X dat deze verplicht op alle scholen vertoond zou moeten worden, een bezoek aan Berlijn is minstens zulke verplichte kost. Het wil niet zeggen dat het geen vrolijke stad is, integendeel zelfs. Maar allereerst is de historie een reden om Berlijn minimaal één keer gezien te hebben.